Kapak Görseli: ABD Başkanı Donald Trump ve Başbakan Benjamin Netanyahu, 22 Mayıs 2017 tarihinde Kudüs'teki Başbakanlık Ofisi'nde düzenlenen basın toplantısında

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump ve yönetim yetkilileriyle görüşmek üzere ABD'ye geldi. Görüşmelerde Gazze’deki ateşkes anlaşması ve Netanyahu’nun Orta Doğu planları ele alınacak. 

Netanyahu, pazar günü Maryland’deki Andrews Hava Üssü’ne indiğinde İsrailli yetkililer ve ABD-İsrail bayrakları taşıyan bir tören kıtası tarafından kırmızı halı ile karşılandı. 

NETANYAHU, TRUMP VE DİĞER YETKİLİLERLE NE ZAMAN GÖRÜŞECEK? 

Pazartesi günü Netanyahu, Washington’un yeni Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff ile bir araya gelecek. Witkoff, Ocak ayında yürürlüğe giren Gazze ateşkes anlaşmasının mimarlarından biri olarak öne çıkıyor. 

Salı günü öğleden sonra ise Netanyahu, Beyaz Saray’da Trump ile baş başa bir görüşme gerçekleştirecek. 

Çarşamba günü ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’da ABD askeri liderleriyle görüşmesi planlanıyor. 

Perşembe günü ise Netanyahu’nun ABD Kongresi üyeleriyle görüşmeler yapması bekleniyor. 

ZİYARETİN ZAMANLAMASI NEDEN ÖNEMLİ? 

Netanyahu’nun ziyareti, İsrail, Hamas ve arabulucu ülkeler arasında Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin görüşmelerin beklendiği bir döneme denk geliyor. 

İsrail Başbakanı, savaşın başından beri Gazze’de “tam zafer” hedeflediğini ve savaşın devam etmesini istediğini defalarca dile getirdi. Bunun yanı sıra, Netanyahu, İsrail’in Suriye ve Lübnan’daki askeri varlığını sürdürmeye kararlı olduğunu belirtti. 

Koalisyonundaki aşırı sağcı bir bakanın istifa etmesi, Netanyahu üzerindeki siyasi baskıyı artırdı. Hükümetinin, bölgedeki askeri üstünlüğünü göstermesi ve daha geniş çaplı saldırılar düzenlemesi gerektiğine dair çağrılar artıyor. 

Washington’da Netanyahu ile görüşecek olan ABD’nin Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff, daha sonra Katar ve Mısır’daki arabulucularla da görüşmelere devam edecek. 

Trump’ın Ocak ayındaki yemin töreninin ardından Netanyahu, Beyaz Saray’a resmi ziyaret için davet edilen ilk yabancı lider oldu. 

Bu görüşmeler, aynı zamanda Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik yeni gümrük tarifelerini uygulamaya koymaya hazırlandığı bir dönemde gerçekleşiyor. ABD’nin üç büyük ticaret ortağı, misilleme önlemleri alacaklarını duyurdu. Trump da Avrupa Birliği’ni hedef almakla tehdit etti. 

NETANYAHU GÖRÜŞMELERDE NELERE ODAKLANACAK? 

Netanyahu, ABD’ye hareket etmeden önce yaptığı açıklamada, Gazze savaşı için belirlenen İsrail hedeflerine odaklanacağını söyledi. 

Bu hedefler arasında: 

- Hamas’a karşı tam zafer kazanılması, 

- Gazze’deki tüm esirlerin serbest bırakılması, 

- “İran terör ekseni” ile mücadele edilmesi yer alıyor. 

Bu sırada Hamas, Gazze üzerindeki kontrolünü hızla yeniden sağladığını belirtiyor ve İsrail’in askeri işgaline son vermediği sürece ateşkesin ikinci aşamasında daha fazla esiri serbest bırakmayacağını vurguluyor. 

Netanyahu savaş sırasında İsrail ve ABD tarafından alınan kararların Orta Doğu'nun çehresini değiştirdiğini ve “haritayı daha da ileriye ve daha iyiye doğru yeniden çizmek” niyetinde olduğunu söyledi.

İsrail Başbakanı, savaşın büyük yıkımına rağmen Arap ülkeleriyle normalleşme sürecini ilerletmeyi hedefliyor. Ayrıca, Trump’ın Gazze’yi “temizleme” ve yüz binlerce Filistinliyi Mısır ve Ürdün’e zorla yerleştirme önerisini de ele alması bekleniyor. Ancak Kahire ve Amman yönetimleri, Trump’ın bu teklifini açıkça reddetti. 

NETANYAHU-TRUMP İLİŞKİSİ NASIL EVRİLDİ? 

İki lider, Trump’ın ilk başkanlık döneminde güçlü bir ittifaka sahipti. Trump yönetimi: 

- Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdı ve ABD büyükelçiliğini Kudüs’e taşıdı. 

- İsrail’in işgal altındaki Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini resmen tanıdı. 

- İsrail’in Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn ile normalleşmesini sağlayan İbrahim Anlaşmaları’nı imzaladı. 

Ancak 2020’de Başkanlık seçimlerini Joe Biden kazandığında, Netanyahu, Trump’ın diğer müttefiklerinin aksine, Biden’ı hızlı bir şekilde tebrik etti. Trump, Netanyahu’nun bu hamlesine öfkelenmiş ve ikili bir süre boyunca iletişim kurmamıştı. 

Ancak Netanyahu’nun 2023’te aşırı sağcı bir hükümet kurarak yeniden iktidara gelmesiyle ilişkileri yeniden düzelmeye başladı. Trump, zaman zaman Gazze savaşının yönetilme şeklini eleştirse de, Netanyahu ile olan yakın ilişkisini sürdürüyor. 

Netanyahu, Trump’ın ilk davet ettiği lider olmasının, “İsrail-Amerika ittifakının gücüne” ve “kişisel dostluklarının sağlamlığına” bir kanıt olduğunu söyledi. 

PROTESTOLAR OLACAK MI? 

Netanyahu, geçtiğimiz yıl Washington’a yaptığı ziyarette büyük protestolarla karşılaşmıştı. Buna rağmen ABD Kongresi'nde yaptığı konuşma, en fazla ayakta alkışlanan konuşmalardan biri olarak kayıtlara geçti. 

Bu kez de benzer sokak gösterileri ve çevrimiçi protestoların gerçekleşmesi bekleniyor. 

Daha önce olduğu gibi bazı Demokrat Kongre üyelerinin de Netanyahu’nun konuşmalarına ve toplantılarına katılmamayı tercih edebileceği belirtiliyor. İsrail’in Gazze’de 61,700’den fazla Filistinliyi öldürmesine rağmen ABD’nin koşulsuz desteğini sürdürmesine yönelik eleştiriler artıyor. 

Gazze’deki Hükümet Medya Ofisi’nin verilerine göre, İsrail saldırılarında ölenlerin büyük çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. İsrail ayrıca, son bir yıl içinde Batı Şeria ve Lübnan’da da binlerce kişiyi öldürdü ve Suriye ile Lübnan’daki toprakları işgal etmeye devam ediyor.