ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy hakkında bir dizi iddiada bulunarak Ukrayna ile üç yıldır devam eden savaşı sonlandırmak için açıklamalar yaptı. Ancak Trump’ın bu iddialarının çoğunun gerçek dışı olduğu ortaya çıktı.

Zelenskiy ve Trump arasındaki gerginlik, Trump’ın Zelenskiy’yi “diktatör” olarak nitelendirmesi ve Ukrayna’nın Rusya ile savaşını başlattığını öne sürmesiyle daha da tırmandı. Bağımsız doğrulama platformu PolitiFact, Trump’ın bu iddiasını “tamamen yanlış” olarak değerlendirdi. Öte yandan, Trump yönetimi savaşın sonlandırılması için Suudi Arabistan’da Ukrayna’nın davet edilmediği bir müzakere süreci başlattı.

TRUMP’IN İDDİALARI VE GERÇEKLER

İddia: Zelenskiy, Rusya ile savaşı başlattı

Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in propagandasına benzer bir söylem kullanarak Ukrayna’nın savaşı başlattığını öne sürdü. Ancak 24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği, Birleşmiş Milletler ve uluslararası gözlemciler tarafından belgelenmiş durumda.

Putin, işgali başlatırken Ukrayna’yı “Nazilerden arındırma” ve “Rus vatandaşlarını koruma” bahanesiyle hareket ettiğini söylemişti. Ancak bu gerekçeler, 2022 yılında PolitiFact tarafından “Yılın En Büyük Yalanı” olarak seçildi.

2. İddia: Zelenskiy bir diktatör

Trump, Zelenskiy’yi “seçimsiz bir diktatör” olarak tanımladı. Ancak gerçekler farklı. Zelenskiy, Mart 2019’da yapılan demokratik seçimlerde %73’lük bir oy oranıyla beş yıllık bir görev süresi için seçildi. Ukrayna, Rusya’nın saldırısı nedeniyle sıkıyönetim ilan etti ve anayasal gereklilikler doğrultusunda seçimleri askıya aldı.
Georgetown Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fathali Moghaddam, “Zelenskiy’ye diktatör demek, II. Dünya Savaşı sırasında seçimleri erteleyen Winston Churchill’e diktatör demekle aynı şeydir” dedi.

3. İddia: Zelenskiy’nin onay oranı %4

Trump, Zelenskiy’nin kamuoyu desteğinin %4 olduğunu iddia etti ancak bu iddiayı destekleyen herhangi bir güvenilir anket bulunamadı.
Şubat 2024’te yapılan Kyiv International Institute of Sociology anketine göre Zelenskiy’ye duyulan güven %57 seviyesinde. Bu oran, 2022’deki %90 seviyesinden düşmüş olsa da Trump’ın iddia ettiği rakamdan oldukça uzak.

4. İddia: ABD, Ukrayna’ya 350 milyar dolar harcadı

Trump, ABD’nin Ukrayna’ya 350 milyar dolar yardım yaptığını iddia etti ancak bu rakam gerçeği yansıtmıyor. ABD hükümeti verilerine göre, Ukrayna’ya yapılan toplam yardım 183 milyar dolar seviyesinde.

Bağımsız araştırma kuruluşları, ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı yardımın 175-185 milyar dolar arasında değiştiğini bildiriyor. Yani Trump’ın iddia ettiği miktarın neredeyse iki katı.

5. İddia: Zelenskiy, ABD’den gelen paranın nereye gittiğini bilmiyor

Trump, Zelenskiy’nin ABD’den gelen paraların akıbetini bilmediğini iddia etti. Ancak Zelenskiy, bir röportajında, ABD’nin yaptığı yardımın büyük bir kısmının doğrudan Ukrayna’ya gitmediğini, bunun büyük bölümünün ABD’de silah üreticileri ve askeri operasyonlar için harcandığını belirtti.

6. İddia: Zelenskiy, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile görüşmeyi reddettiTrump, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in Şubat ayında Kyiv’de Zelenskiy ile görüşmek istediğini ancak Zelenskiy’nin “uyuduğunu” ve müsait olmadığını iddia etti. Ancak bu iddia, Zelenskiy’nin Bessent ile görüşmesine dair yayımlanan fotoğraf ve videolarla çelişiyor. Ukrayna Devlet Başkanlığı resmi sitesinde de görüşmenin detayları yayımlandı.

TRUMP’IN İDDİALARI GERÇEKLERLE ÖRTÜŞMÜYOR

Trump’ın Ukrayna ve Zelenskiy hakkında yaptığı açıklamalar, birçok bağımsız doğrulama platformu tarafından yanlış veya yanıltıcı olarak nitelendirildi. ABD Başkanı’nın savaşın gidişatıyla ilgili yanıltıcı iddialarda bulunması, ABD’nin Ukrayna politikaları konusunda kafa karışıklığı yaratabilir. Ancak gerçekler, Rusya’nın işgal süreciyle ilgili uluslararası belgeler ve Ukrayna’nın demokratik yapısı üzerinden net bir şekilde görülebiliyor.