Kapak Görseli: Cambridge Üniversitesi King's College'da Filistinlilere destek için düzenlenen protesto gösterisi, 7 Mayıs 2024

Üniversite yönetimi, Filistin yanlısı protestoların beş yıl boyunca belirli kampüs alanlarında yasaklanmasını öngören Yüksek Mahkeme kararını yürürlüğe geçirmekte başarısız oldu. 

Perşembe günü bir yargıç, üniversitenin yalnızca bu Cumartesi günü gerçekleşecek mezuniyet töreninde protestoları yasaklayan “çok dar ve sınırlı” bir mahkeme kararını onayladı ancak uzun vadeli yasak başvurusunu reddetti. Daha ileri bir duruşmanın ilerleyen tarihlerde yapılması bekleniyor.

Avrupa Hukuki Destek Merkezi (European Legal Support Centre) bu kararı “önemli bir zafer” olarak nitelendirerek, “Bu karar, özgür toplanma ve protesto hakkını baskılamaya çalışan diğer üniversitelere güçlü bir mesaj niteliğindedir,” dedi. 

Bu gelişme, Birleşmiş Milletler (BM) Toplanma Özgürlüğü Özel Raportörü Gina Romero’nun Perşembe sabahı Cambridge Üniversitesi’ne, "uluslararası insan hakları koruma standartlarını ihlal eden düzenlemelerden kaçınması ve üniversite içindeki Filistin yanlısı dayanışma hareketini taciz etmeyi ve damgalamayı bırakması" yönünde çağrıda bulunmasının ardından geldi. 

Cambridge Üniversitesi’nin bu hafta mahkemeye yaptığı başvuru, Filistin yanlısı öğrencilerin aylar süren protestolarının ardından geldi. 

Başvuruda, protestocuların "Filistin-İsrail çatışmasıyla bağlantılı bir amaç için" belirli üniversite alanlarına girmesinin veya bu alanları işgal etmesinin yasaklanması talep ediliyordu. 

Romero, üniversitelerin “barışçıl toplantıları, nerede ve hangi biçimde gerçekleşirse gerçekleşsin, güvence altına alması ve koruması gerektiğini” vurguladı. Genel protesto yasaklarını ise “orantısız” olarak nitelendirerek eleştirdi. 

ÖZGÜRLÜK GİRİŞİMİ VE PROTESTO HAKKI ÜZERİNE TARTIŞMALAR 

Özgürlük (Liberty) adlı insan hakları örgütü de Romero ile birlikte İngiltere hükümetinin üniversitelerden sorumlu bakanı Baroness Jackie Smith'e yazdığı mektupta, üniversiteleri “öğrencilerin kampüslerde protesto etme hakkını saygıyla karşılamaya ve korumaya” teşvik etmesi çağrısında bulundu. 

"İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE SALDIRI" 

Bu hafta başında Cambridge Üniversitesi’nde yüzlerce öğrenci ve akademisyen tarafından imzalanan açık mektupta, üniversitenin mahkeme başvurusu “ifade özgürlüğüne saldırı” olarak nitelendirildi. 

Mektupta, başvurunun “doğası gereği ayrımcı ve adaletsiz” olduğu ve “üniversite topluluğunun, otoriteyi sorgulamak, tartışmak, toplanmak ve protesto etmek gibi kolektif hak ve çıkarlarına aykırı” olduğu belirtildi. 

Üniversite adına konuşan bir sözcü, öğrenci gazetesi Varsity'ye yaptığı açıklamada, “Üniversitenin protestoları kısıtlamaya çalıştığı iddiaları tamamen saçma. Protestoların gerçekleşebileceği ve seslerin duyulabileceği birçok yol var, ancak aldığımız önlemler, diğer topluluk üyelerinin mezuniyetlerini ve personelin işlerini yapmalarını korumak içindir” dedi. 

CAMBRİDGE ÜNİVERSİTESİ VE FİLİSTİN PROTESTOLARI 

Cambridge Üniversitesi’ndeki Filistin yanlısı protestolar, üniversitenin yatırım politikalarını daha şeffaf hale getirmesi ve İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına ortak olan şirketlerden yatırımlarını çekmesi talebiyle başladı. 

Mayıs ayında Cambridge for Palestine öğrenci grubu tarafından kurulan bir protesto kampı, üniversitenin Filistinli akademisyenler ve öğrenciler için burs olanakları sağlamayı taahhüt etmesi ve yatırımlarını gözden geçirmek için bir çalışma grubu kurma sözü vermesi üzerine sona erdi. 

Ancak öğrenciler, Kasım ayında üniversitenin vaatlerini yerine getirmekte geciktiğini söyleyerek protestoları yeniden başlattı ve bu protestolar, Senato Binası ve Greenwich Binası gibi üniversitenin yönetim binalarını işgal etme eylemlerine dönüştü. 

Üniversite, mahkemeye yaptığı başvuruda bu işgallerin üniversiteye “en az 230.000 sterline mal olduğunu” ve devam etmeleri halinde Cambridge Üniversitesi ile yatırımcılarına “onarılmaz zarar” vereceğini savundu. 

GENİŞ ÇAPLI KINAMALAR 

Üniversite ve Kolej Sendikası (University and College Union - UCU) Genel Sekreteri Jo Grady, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Cambridge Üniversitesi’nin mahkemeye başvurusunu “Cambridge yöneticileri tarafından temel demokratik haklara yönelik utanç verici bir saldırı” olarak nitelendirdi. 

Grady, “Cambridge, tüm ülkedeki üniversitelerde barışçıl protestoları engellemek için bir emsal oluşturmaya çalışıyor” dedi. 

Cambridge Üniversitesi Öğrenci Birliği de üniversitenin mahkemeye başvurusunu eleştirerek, alınacak kararın “Senato Binası önünde bir dilekçe teslim etmek veya yakındaki bir caddede pankart tutmak gibi eylemleri bile yasa dışı hale getirebileceğini” belirtti. 

Öğrenci Birliği ayrıca, “Üniversite arazisine girmeyi, işgal etmeyi veya kalmayı yasaklayan bu düzenleme, çadır gibi yapıları da açıkça yasaklıyor ve uzun vadeli protesto ve muhalefet gösterme imkânını ciddi şekilde kısıtlıyor” ifadelerini kullandı. 

ÜNİVERSİTENİN İSRAİL İLE BAĞLANTILI YATIRIMLARI 

Cambridge Üniversitesi’nin İsrail’in askeri faaliyetlerine ortak olan şirketlere yatırımları konusunda kesin bir bilgi bulunmuyor. 

Ancak Middle East Eye geçtiğimiz yıl Trinity Koleji’nin, İsrail’in en büyük silah şirketi olan Elbit Systems’e 78.089 dolarlık yatırım yaptığını ortaya çıkardı. Elbit Systems, İsrail ordusunun kullandığı insansız hava araçları ve kara ekipmanlarının %85’ini üretiyor. 

Mayıs ayında, aylar süren protestoların ardından Trinity Koleji’nin tüm silah şirketlerinden yatırımlarını çekeceği öğrencilere bildirildi. 

Ancak kolej, yatırım kararları hakkında yorum yapmayı reddetti ve yıl sonuna kadar silah şirketlerine yatırım yapmaya devam etti. 

Kasım ayında Trinity Koleji’nin rektörü, kolejin “silah şirketlerinden yatırımlarını çekme gibi bir niyetinin olmadığını” açıkladı.

Kaynak: Middle East Eye