Ankara-Kabil Diplomasisi Mesafe Kat Ediyor: Afganistan, Türkiye Temsilciliğini 'Büyükelçilik' Düzeyine Çıkardı

Afganistan İslam Emirliği’nin Dışişleri Bakanı Mevlevi Emir Han Muttaki, 26 Haziran 2025 tarihinde Ankara’daki Afganistan Büyükelçiliği’nde düzenlenen törenle Türkmen asıllı din âlimi ve 'Şeyhü’l-Hadis' unvanına sahip Saniullah Farahmand’ı Türkiye Büyükelçisi olarak tanıttı. Muttaki, bu atamanın Afganistan ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin büyükelçilik düzeyine yükseldiğini gösterdiğini belirtti ve iki ülke ilişkilerinde 'neredeyse normalleşme' sağlandığını ifade etti.

Afganistan Dışişleri Bakanı Mevlevi Amir Han Muttaki, Afganistan'ın Türkiye Büyükelçisi Şeyh Saniullah Farahmend'i Ankara'daki Afganistan Büyükelçiliği'nde tanıttı.

⚫ Bakan Muttaki, Afganistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin büyükelçilik seviyesine yükseltilmesini iki ülke… pic.twitter.com/eNKErseHpK

— Afroasya Today (@afroasyatoday) June 26, 2025

Türkiye’nin Taliban yönetimini resmen tanımadığı göz önüne alındığında, Farahmand’ın atamasına Ankara’nın nasıl yaklaşacağı belirsizliğini koruyor. Öte yandan Afganistan tarafı, bu adımı 'olumlu diplomatik ilerleme' olarak duyurdu.

ANKARA–KABİL DİPLOMASİSİ MESAFE KAT EDİYOR

Afganistan Dışişleri Bakanı Muttaki, yaptığı konuşmada Türkiye ile diplomatik ilişkilerin büyükelçilik seviyesine yükselmesini 'karşılıklı güvenin ve yapıcı ilişkilerin bir göstergesi' olarak değerlendirdi. Türkiye'nin Kabil’deki diplomatik varlığını sürdürmesi ve Afgan toplumuyla diyaloğunu koruması, ilişkilerin tüm zorluklara rağmen devam ettiğini gösteriyor. Taliban yönetimi de Türkiye ile ilişkileri istikrarlı bir zemine oturtmak için dinamik adımlar atmaya devam ediyor.

İKİ ÜLKE ARASINDA TİCARET HACMİ GENİŞLİYOR

Birleşmiş Milletler (BM) Comtrade verilerine göre Türkiye’nin 2024 yılında Afganistan’a ihracatı 210 milyon doları buldu. Bu veriler, iki ülke arasındaki ticaretin savaş ve ambargolara rağmen canlı kaldığını gösteriyor. Muttaki, Türk vatandaşlarının Afganistan’a 'yatırım ve turizm' amacıyla geldiğini, Taliban yönetimi altında ekonominin yüzde 2,7 oranında büyüme kaydettiğini belirtti.

İSLAM EMİRLİĞİ’NDEN KESİN TALİMAT: “AYRIMCILIK YAPMAYIN!”

Afganistan İslam Emirliği, yurt dışındaki tüm diplomatik misyonlarına ve temsilciliklerine açık bir talimat göndererek, vatandaşlarına din, etnik köken veya siyasi geçmişe bakılmaksızın eşit hizmet verilmesini istedi. Ankara’daki tanıtım töreninde de bu vurgu tekrarlandı. Bakan Muttaki, “Afgan halkının tamamına adil hizmet sunmak bizim namus borcumuzdur” ifadelerini kullandı.

AFGANİSTAN’IN TÜRKİYE BÜYÜKELÇİSİ SANİULLAH FARAHMAND KİMDİR?

Türkmen kökenli olan Saniullah Farahmand, “Şeyhü’l-Hadis” unvanıyla bilinen, Kur’an ilimleri, hadis ve tecvid alanında uzman bir din âlimi. Özellikle İmam Buhari’nin hadisleri üzerine ihtisas sahibi olan Farahmand’ın sosyal medya faaliyetleri de daha çok ilmi içeriklerden oluşuyor. Önceki görevinde Paktia bölgesinde askeri mahkeme başkanlığı yapan Farahmand’ın, modern eğitimle birlikte birçok dilde ileri düzeyde yetkin olmasıyla öne çıktığı biliniyor.

ULUSLARARASI KURULUŞLARIN AFGANİSTAN’A KARŞI ÇİFTE STANDARTI DEVAM EDİYOR

Afganistan’ın atadığı büyükelçilerin meşruiyeti bazı ülkelerde tartışmalı bir konu olmaya devam ederken, uluslararası kuruluşlar Taliban yönetimini hâlâ tanımakta isteksiz davranıyor. Buna rağmen bazı ülkelerdeki Taliban diplomatları görev yaparken, diğerlerinde resmi kabul görmemeleri Afgan halkının temsil edilme hakkının önüne geçiyor. Türkiye’nin bu konuda nasıl bir yol izleyeceği ise merak konusu.

ÇİFTE STANDARTA RAĞMEN ULUSLARARASI ARENADA DİPLOMATİK BAŞARI

Tüm bu çifte standartlara rağmen Afganistan İslam Emirliği’nin son aylarda elde ettiği diplomatik kazanımlar dikkat çekici.

Mayıs 2025’te Rusya, Taliban’ı 'yasaklı örgütler' listesinden çıkararak resmen tanıdı. ABD yönetimi ise Taliban yetkilileri hakkında yıllardır koyduğu ödül programını sessizce sonlandırdı.

Bu gelişmeler, Afganistan’ın uluslararası meşruiyet kazanma yolunda ciddi mesafe aldığını gösteriyor. Türkiye’ye yapılan büyükelçi ataması da bu bağlamda, Emirliğin diplomatik mevcudiyetini pekiştirme stratejisinin önemli bir parçası olarak görülüyor.