İsrail devletine ait Rafael şirketi, Firefly adlı kamikaze dronunun Gazze'de bir kişiyi hedef alıp öldürdüğü anları içeren tanıtım videosunu yayınladı. Uzmanlar görüntüyü “savaş suçu” olarak değerlendirdi.
Eklenme: 15.07.2025 17:11:36 | Güncelleme: 15.07.2025 17:12:00İsrail’in devlet destekli savunma sanayi şirketi Rafael, geliştirdiği Spike Firefly adlı mini kamikaze dronun Gazze'de bir kişiyi hedef alıp öldürdüğü anlara yer veren bir reklam videosunu sosyal medya hesapları üzerinden paylaştı. Videoda, enkazlarla kaplı bir Gazze mahallesinde hedef tespiti yapan dronun, yürüyen bir kişiyi izleyip ardından saldırdığı görülüyor.
“Kentsel muharebede Spike Firefly” başlığıyla servis edilen görüntüler, askeri müzik eşliğinde sunulurken, ekran üstü yazılarda sırasıyla “hedefi tespit eder”, “izler” ve “tehdidi etkisiz hale getirir” ifadeleri yer alıyor.
Videoda dronun sessizce süzüldüğü, ardından hedef alınan kişinin dronu fark edip kaçmaya çalıştığı ve sonrasında yaşanan patlamayla öldürüldüğü anlar yer alıyor. Hedef alınan kişinin silahlı olup olmadığı belirsiz. Görüntülerde bu kişinin yalnız yürüdüğü ve herhangi bir tehdit teşkil etmediği anlaşılıyor.
SPIKE FIREFLY: Proven Precision, Redefining the Tactical Edge
— Rafael Advanced Defense Systems (@RAFAELdefense) July 7, 2025
We mark two years since SPIKE FIREFLY was first operationally deployed-ushering in a new era of precision for the tactical fighting forces.
Since that first use, FIREFLY has proven itself in some of the most… pic.twitter.com/lAJOyVRwEH
Açık kaynak araştırmacısı Anno Nemo, videonun Gazze’nin kuzeyindeki el-Tavâm (al-Tawam) bölgesinde çekildiğini doğruladı. Google Earth ve Sentinel uydularından elde edilen verilere göre görüntüler, 4 Haziran 2024 ile 1 Aralık 2024 tarihleri arasında kaydedildi.
Rafael, paylaşımında Spike Firefly sisteminin iki yıldır sahada aktif olarak kullanıldığını ve bu sürecin “taktiksel birlikler için yeni bir hassasiyet çağı başlattığını” duyurdu. Facebook paylaşımında ise şu ifadelere yer verildi:
“FIREFLY, en zorlu ortamlarda bile nokta atışı yaparak etkisini kanıtladı. GPS karıştırmaları ve olumsuz hava şartlarına rağmen minimum yan hasarla görevini yerine getiriyor.”
Rafael'in tanıtım metnine göre dron, düşman unsurların sivil alanlara karıştığı, klasik ateş destek unsurlarının etkinliğinin düştüğü yoğun kentsel çatışma ortamları için tasarlandı. Ancak videoda bu koşullardan hiçbiri görülmüyor. Dronun tek bir asker tarafından anlık olarak kontrol edildiği belirtiliyor.
İsrail, dünyada en fazla silah satan sekizinci ülke konumunda. 130'dan fazla ülkeye silah ve savunma teknolojisi ihraç eden İsrail, Filistinliler üzerinde denediği sistemleri “sahada test edilmiş” ibaresiyle pazarlıyor. Rafael’in bu reklamı da bu taktiğin çarpıcı bir örneği olarak değerlendiriliyor.
1948 yılında kurulan Rafael, aynı zamanda İsrail'in hava savunma sistemi olan Demir Kubbe'nin (Iron Dome) geliştiricisi olarak biliniyor. Şirket, güdümlü füzeler alanında da öncü konumda.
📌 ABD'den İsrail'e 100 bin tonluk 'yıkım' sevkiyatı!
— Afroasya Today (@afroasyatoday) July 9, 2025
⚫ İşgalci İsrail Savunma Bakanlığı, ABD'den gelen ve toplam ağırlığı 100 bin tonu aşan D-9 buldozer sevkiyatının ulaştığını duyurdu.
⚫ D-9 buldozerler, Filistinlilerin evlerini yıkmak için kullanılıyor.
⚫ Kudüs ve Batı… pic.twitter.com/dqWCAaLCG0
Rafael daha önce de tartışmalı reklamlarla gündeme gelmişti. 2009 yılında Hindistan’a yönelik silah tanıtımında Bollywood tarzında müzikal bir reklam filmi yayımlanmıştı. Reklamda deri ceketli ve güneş gözlüklü bir adam İsrail’i, geleneksel giysili bir kadın ise Hindistan’ı temsil etmişti. Reklamda taraflar karşılıklı olarak “Güvenliğe ihtiyacım var” ve “Birlikte sonsuza kadar olacağız” gibi sözlerle birbirlerine güven aşılıyordu. Videonun büyük bir kamuoyu tartışmasına yol açmasına rağmen, milyarlarca dolarlık anlaşmaların imzalanmasında etkili olduğu belirtilmişti.
Rafael’in 2024 yılı cirosu 4,8 milyar dolara ulaşırken, satışların yaklaşık yarısı NATO üyesi ülkelerin de içinde bulunduğu 20 ülkeye yapıldı. Şirketin ABD, Birleşik Krallık, BAE ve Hindistan dahil 10 ülkede ofisi bulunuyor. Hindistan hükümetinden ismini vermek istemeyen bir danışman, Rafael’in Gazze videosunu “açık bir savaş suçu” olarak nitelendirdi.
SOAS Londra Üniversitesi'nden Filistinli hukukçu Dr. Nimer Sultany ise şunları söyledi:
“Bu bir savaş suçudur. Görüntüde silahsız, sivil bir kişinin hedef alınarak öldürülmesi söz konusu. Bu kişi çatışmalara doğrudan katılmıyor, yürürken öldürülüyor. Bu tür öldürmeler soykırımın bir parçası olarak değerlendirilmeli.”
Dördüncü Cenevre Sözleşmesi’nin 3. Maddesi, çatışmalara aktif olarak katılmayan kişilerin her durumda insanî şekilde muamele görmesi gerektiğini belirtir. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Roma Statüsü ise sivil nüfusu doğrudan hedef almanın savaş suçu olduğunu açıkça ifade eder.
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında Rafael’in geliştirdiği Spike güdümlü füzeleri sıkça kullanıldı. Rafael’in alt şirketi Aeronautics tarafından geliştirilen Orbiter 4 adlı dron da ilk kez 8 Kasım 2023’te Gazze’de operasyonel olarak kullanıldı.
Mart 2025’te ise Rafael’in ABD merkezli iştiraki olan Rafael Systems Global Sustainment, ABD ordusuyla Spike füze ailesinin geliştirilmesine yönelik işbirliği anlaşması imzaladı. Bu anlaşma, füzelerin Amerikan versiyonlarının geliştirilmesini de kapsıyor.