Afganistan İslam Emirliği’nde Son 6 Ayda 24 Binden Fazla Bağımlı Tedavi Edildi

Afganistan İslam Emirliği, yıllardır dünyanın en büyük afyon üretim merkezi olarak bilinen ülkede tarihi bir dönüşüm başlatıyor. Sağlık Bakanlığı’nın son verilerine göre, altı ayda 42 binden fazla bağımlı tedavi edilirken, 2022’de ilan edilen haşhaş yasağıyla ekim alanlarında %95’in üzerinde dramatik bir düşüş sağlandı. Bir zamanlar küresel uyuşturucu piyasasının kalbi olan Afganistan’da artık bağımlılıkla mücadele, toplumu yeniden inşa etmenin temel adımlarından biri haline geldi.

UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞIYLA MÜCADELEDE YENİ SÜREÇ

Afganistan İslam Emirliği Sağlık Bakanlığı, son altı ayda 42.683 bağımlının tedavi edildiğini açıkladı. Bu kişilerin 24 binden fazlası aktif rehabilitasyon programına alınırken, aralarında 957 kadın bulunuyor. Ülke genelinde faaliyet gösteren 70 rehabilitasyon merkezinde yaklaşık 3.000 sağlık çalışanı görev yapıyor. Bakanlık, bu merkezlerde yalnızca tıbbi tedavinin değil, aynı zamanda psikososyal destek, mesleki eğitim ve aile danışmanlığı hizmetlerinin de sunulduğunu belirtiyor.

İSLAM EMİRLİĞİ ÖNCESİ DURUM: YOĞUN EKİM VE KULLANIM

Afganistan, uzun yıllar boyunca dünyanın en büyük afyon üretim merkezi olarak anıldı. 2001 sonrası dönemde, özellikle Batı müdahalesi altında haşhaş ekimi rekor seviyelere ulaştı. 2004 yılında 131.000 hektarlık ekim alanında 4.200 ton afyon üretildi. Bu süreçte uyuşturucu bağımlılığı toplumun birçok kesimine yayıldı ve ülke ekonomisinin büyük bir kısmı yasa dışı uyuşturucu ticaretine dayalı hale geldi.

TALİBAN’IN TARİHSEL DENEYİMİ VE BUGÜNKÜ YAKLAŞIM

Taliban, 1996–2001 yılları arasındaki ilk iktidarı döneminde, 2000 yılında haşhaş ekimini İslam’a aykırı ilan ederek yasakladı. Bu yasakla birlikte ekim alanlarında %99 oranında dramatik bir düşüş yaşandı; üretim 3.276 tondan 74 tona kadar geriledi. Ancak 2001’de Taliban’ın devrilmesinin ardından bu yasak kalktı ve üretim yeniden artış gösterdi.

2021 SONRASI: YENİDEN KONTROL VE 2022 YASAĞI

Afganistan İslam Emirliği’nin 2021’de yeniden iktidara gelmesiyle birlikte uyuşturucuya karşı kapsamlı bir mücadele başlatıldı. Nisan 2022’de haşhaş ekimi ve uyuşturucu üretimi kesin bir şekilde yasaklandı. Bu yasağın ardından ekim alanlarında %95’in üzerinde düşüş gözlendi.

• 2022’de 233.000 hektar olan haşhaş ekim alanı, 2023’te 10.800 hektara geriledi.
• Üretim 6.200 ton seviyesinden 333 tona kadar düştü.
• Helmand eyaletinde 129.640 hektarlık ekim alanı yalnızca 740 hektara indi.

Bu sonuç, uluslararası kurumlar tarafından da son yılların en büyük uyuşturucu karşıtı başarısı olarak değerlendirildi.

TOPLUMA KAZANDIRMA VE YENİ HEDEFLER

Afganistan İslam Emirliği’nin politikaları, yalnızca üretimi kısmakla kalmayıp toplumun bağımlılıktan arındırılmasına da odaklanıyor. Sağlık Bakanlığı, bağımlıların tedavi sonrası sosyal hayata uyum sağlaması için mesleki eğitim kursları ve istihdam destek programları başlattı. Önümüzdeki dönemde rehabilitasyon merkezlerinin sayısının artırılması ve kırsal bölgelerde de tedavi imkânlarının yaygınlaştırılması planlanıyor.