Afganistan - Pakistan Ateşkesi: İstanbul Görüşmelerinde Masa Devrildi mi?

İstanbul’da yapılan Afganistan-Pakistan ateşkes görüşmeleri, bölgedeki gerilimi sona erdirmek yerine yeni tartışmaları beraberinde getirdi.

Pakistan, Afganistan’ı terör örgütlerine destek vermekle suçlarken; Afganistan, suçlamaları reddetti ve görüşmelerin “tek oturumda sonuçlanamayacağını” açıkladı.

Dört gün süren müzakerelere Türkiye ve Katar ev sahipliği yaptı, ancak masadan kalıcı bir anlaşma çıkmadı.

İki ülkenin açıklamaları arasındaki ton farkı, ateşkesin kâğıt üzerinde kalabileceği yönündeki endişeleri artırdı.

İSTANBUL’DAKİ GÖRÜŞMELER: GERGİN AMA KRİTİK

Kriz, Türkiye ve Katar’ın arabuluculuğuyla Doha’dan sonra İstanbul’a taşındı.

İstanbul’da devam eden müzakereler hakkında Pakistan Enformasyon ve Yayıncılık Bakanı Attaullah Tarar kritik açıklamalarda bulundu.

Tarar, dört gün süren müzakerelerin ardından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Pakistan, kardeş ülkelerimiz Türkiye ve Katar’ın çağrısı üzerine Afgan Taliban rejimiyle diyalog kurdu.
Tek gündemimiz, Afgan topraklarının terör örgütleri tarafından eğitim ve lojistik üssü olarak kullanılmasının önlenmesiydi.
Pakistan, Afgan rejimine açık ve kesin deliller sundu. Ancak Afgan tarafı hiçbir güvence vermedi, sorumluluk almadı.
Bunun yerine suçlamalar yöneltti ve diyalogun ana konusundan saptı. Görüşmeler bu nedenle sonuçsuz kaldı.”

Tarar, ayrıca Pakistan’ın “barış için çaba göstermeye devam edeceğini” fakat “ülkesinin güvenliğinin her şeyden önce geldiğini” vurgulayarak şöyle devam etti:

“Halkımızın güvenliği bizim için her şeyden önce gelir. Pakistan devleti, teröristleri, onların destekçilerini ve barınaklarını ortadan kaldırmak için gereken tüm adımları atacaktır.”

Pakistan hükümeti, Afganistan’ın Doha Anlaşması’nda üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmediğini ileri sürüyor.

AFGANİSTAN’DAN YANIT: “TEK TOPLANTIYLA SONUÇ ALINAMAZ”

Afganistan İslam Emirliği’nin Katar Büyükelçisi Muhammed Suhail Şahin, İstanbul görüşmelerinin ardından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Bu tür müzakereler tek bir toplantıyla sonuçlanamaz.
Gerçek bir anlaşmaya varmak için tarafların görüşmeleri sürdürmesi gerekir.”

📌 Afganistan-Pakistan ateşkesinde İstanbul görüşmelerinde müzakereler tıkandı.

⚫️Afganistan tarafının müzakerelerin devamından yana olduğu belirtildi.

🗣️ Pakistan Enformasyon ve Yayın Bakanı Attaullah Tarar, İstanbul’daki Pakistan-Afganistan ateşkes görüşmeleri hakkında… https://t.co/Ket7CE6ncX pic.twitter.com/H51k8zzeRk

— Afroasya Today (@afroasyatoday) October 29, 2025

Afganistan tarafı, Pakistan’ın “tek taraflı iddialarla masaya oturduğunu” ve “asıl amacının kendi iç krizini dışa yansıtmak” olduğunu belirtiyor.
Kabil yönetimi, Pakistan’ın hava saldırılarının ülkenin egemenliğini ihlal ettiğini ve sivil kayıplara yol açtığını vurguluyor.

ÇATIŞMA NEDEN BAŞLAMIŞTI?

Güney Asya’nın iki komşusu arasındaki son kriz, Pakistan Talibanı (TTP) saldırılarının artmasıyla başladı.

İslamabad yönetimi, bu saldırıların Afganistan topraklarından planlandığını ve Afganistan İslam Emirliği’nin TTP’ye göz yumduğunu iddia etti.

Pakistan ordusu, bu gerekçeyle Afgan hava sahasını ihlal ederek Kandahar, Paktika ve Host vilayetlerinde hava saldırıları düzenledi.

Bu saldırılarda en az 26 sivil hayatını kaybetti, çok sayıda ev yıkıldı.
Afganistan ise bu saldırılara misilleme olarak, Durand Hattı’na yakın Pakistan karakollarına operasyon düzenledi ve 58 Pakistan askerinin öldürüldüğünü, 9 Afgan askerinin şehit düştüğünü açıkladı.

Bölge kaynaklarına göre Torkham ve Chaman sınır kapıları kapatıldı, ticaret durdu ve binlerce sivil yerinden edildi.

Çatışmalar kısa sürede iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri kopma noktasına getirdi.

KRİZİN KAYNAĞI NE?

Bugünkü krizin kökleri, 1893’te Britanya Hindistanı ile Afganistan arasında çizilen Durand Hattı’na dayanıyor.

Yaklaşık 2.600 kilometre uzunluğundaki bu sınır, Peştun kabilelerini ikiye bölerek iki ülke arasında yüzyılı aşkın süredir süren egemenlik tartışmalarına neden oldu.

Pakistan, bağımsızlığını kazandığı 1947’den itibaren hattı resmi sınır olarak tanıdı.

Ancak Afganistan, bu sınırı hiçbir zaman kabul etmedi ve “sömürge mirası” olarak nitelendirdi.

Bu nedenle sınır hattı boyunca geçişkenlik, militan hareketliliği ve kontrolsüzlük uzun süredir devam ediyor.

Pakistan, bu bölgedeki TTP ve Beluçistan Kurtuluş Ordusu (BLA) gibi grupların Afganistan’da barındırıldığını ileri sürerken; Afganistan yönetimi, bu iddiaların “gerçeği yansıtmadığına” vurgu yapıyor.

TÜRKİYE VE KATAR’IN ROLÜ

Her iki ülkenin açıklamaları farklı olsa da, Türkiye ve Katar’ın diplomatik çabaları olası bir yeni çatışmanın önüne geçti.

Ankara, görüşmelere ilişkin yaptığı yazılı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Afganistan ve Pakistan arasında Türkiye ve Katar’ın arabuluculuğunda yapılan görüşmelerde barışın ve istikrarın güçlendirilmesi yönündeki çabaları memnuniyetle karşılıyoruz.
Türkiye, iki kardeş ülke arasında kalıcı barışın tesisi için desteğini sürdürmeye devam edecektir.”

İstanbul’daki görüşmelerin ardından taraflar, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için teknik komitenin yeniden toplanması konusunda prensipte anlaştı.

Yeni toplantının tarihi henüz belirlenmedi ancak diplomatik kaynaklara göre süreç tamamen kopmuş değil.

Ancak sınırın iki yakasında da süren karşılıklı endişe, barışın hâlâ kırılgan bir zeminde ilerlediğini gösteriyor.