İsrail Ordusunda Kriz Derinleşiyor: 7 Ekim Fiyaskosunun Bedeli Komutanlara Kesildi

İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te gerçekleştirdiği Aksa Tufanı operasyonundaki ağır başarısızlık nedeniyle daha önce istifa eden komutanları resmen görevden aldığını duyurması, ülkedeki güvenlik krizinin üzerini örtmeye dönük bir manevra olarak değerlendiriliyor.

Zaten istifa etmiş isimlerin dosyalarına “görevden alındı” ibaresinin eklenmesi, gerçek bir hesaplaşmadan ziyade kamuoyuna yönelik kozmetik bir adım niteliği taşıyor. Üstelik bu komutanların yedek kuvvetlerde görev alamayacaklarının açıklanması, siyasi sorumluluğu perdeleme girişimi olarak yorumlanıyor.

SİCİL OYUNLARI: İSTİFA YERİNE GÖREVDEN ALMA

Zamir’in hamlesi, istifa eden komutanların sicillerinin değiştirilmesiyle sınırlı kalmadı. Komutanların ordudan ayrılma gerekçeleri “görevden alınma” şeklinde revize edilerek hem iç kamuoyuna hem de uluslararası arenaya “gereken yaptırım uygulandı” mesajı verilmek istendi.

Ancak bu yaklaşım, İsrail ordusundaki yapısal zafiyetleri gizlemekten öteye gitmiyor. Güvenlik tarihinin en büyük çöküşlerinden biri yaşanmışken sorumluluğun sadece bazı askerî isimlere yıkılması, siyasi kanadın payını gizleyen bir perdeleme çabası olarak görülüyor.

GÖREVDEN ALINANLAR: İSRAİL’İN EN ÜST DÜZEY İSTİHBARAT VE CEPHE KOMUTANLARI

Görevden alınan isimler arasında İsrail Askeri İstihbaratı (AMAN) Başkanı Aharon Halifa, Operasyonlar Direktörlüğü Komutanı Oded Basyuk ve Güney Cephesi Komutanı Yaron Finkelman gibi kritik sorumluluk sahibi generaller bulunuyor.

Bu isimlerin tamamı daha önce kamuoyu baskısı nedeniyle istifa etmişti. Finkelman, 7 Ekim’i “ömür boyu unutmayacağını” söylemiş, Halifa ve Basyuk da kendi birimlerinin başarısızlığını gerekçe göstererek görevden ayrılmışlardı.

Diğer görevden alınanlar arasında Birim 8200’ün eski başkanı Tuğgeneral Yossi Sariel, Gazze Tümeni Komutanı Avi Rosenfeld ve skandal nedeniyle görevden alınan Albay Ariel Lubovski de yer alıyor.

KINAMA CEZALARI: ÜST DÜZEY KOMUTANLARA GÖRÜNEN YAPTIRIM

Zamir, soruşturmanın sonuçları doğrultusunda istihbarat, hava kuvvetleri ve donanma komutanlarına da kınama cezası verdi. Ancak bu komutanlar görevlerine devam edecek. Kınama cezası alanlar arasında Shlomi Binder, Hava Kuvvetleri Komutanı Tomer Bar ve Donanma Komutanı David Sa'ar Salama bulunuyor.

Bu durum, İsrail ordusunun kendi iç hesaplaşmasını gerçekçi bir çerçevede yapmadığını; sorumluluğu sınırlı bir kadroya yükleyip kurumsal sorunları görmezden geldiğini ortaya koyuyor.

SORUŞTURMALARDA BELİRSİZLİK VE SİYASİ SORUMLULUKTAN KAÇIŞ

İsrail ordusunun 7 Ekim’deki çöküşüne ilişkin ilk soruşturmayı yürüten eski Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’nin çalışmasının “yetersiz” bulunduğunun açıklanması, Zamir’in dışarıdan bir heyet ataması ve bu heyetin de soruşturmayı eksik bulması, sürecin ne kadar karmaşık ve siyasi baskı altında yürüdüğünü gösteriyor.

Zamir’in “tam sonuçlar için bağımsız komisyon gerekli” açıklaması ise, bugüne kadar yapılan soruşturmaların hem askeri hem siyasi sorumluluğu perdelediği yönündeki eleştirileri güçlendiriyor.