Burkina Faso'dan Nijerya'ya Benin Misillemesi: Uçağa El Koydular

Benin’de 7 Aralık’ta yaşanan darbe girişimi sonrası, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) çağrısıyla Nijerya Hava Kuvvetleri bölgeye müdahalede bulundu. Resmî açıklamalarda operasyonun Benin’in talebi üzerine yapıldığı belirtilse de, bölgesel kaynaklar ve yerel analistler, operasyonun arka planında Fransa’nın yönlendirmesinin olabileceğine dikkat çekiyor.

Fransa’nın Sahel bölgesinden birer birer çıkarılmasının ardından eski nüfuz alanlarını yeniden tahkim etmeye çalıştığı, Benin’deki darbe girişiminin bastırılmasında rol oynayan Nijerya’ya “stratejik baskı” uyguladığı iddiaları öne çıkıyor. Özellikle Mali, Burkina Faso ve Nijer’den atan Fransa’nın, kıyı ülkeleri üzerinden etkisini koruma çabası bölgedeki tansiyonu artırıyor.

Bu çerçevede Nijerya’nın Benin’de darbecilerin bulunduğu Togbin üssüne yönelik gerçekleştirdiği hava harekâtı, sadece Benin iç siyaseti açısından değil, bölgesel güç mücadeleleri açısından da kritik bir gelişme olarak yorumlanıyor.

BURKİNA FASO’NUN NİJERYA UÇAĞINA EL KOYDU

Fransa’nın bölgedeki etkisine karşı en sert tavrı alan ülkelerden biri olan Burkina Faso, son gelişmede Nijerya ile doğrudan karşı karşıya geldi. Sahel Devletleri İttifakı (AES) tarafından yapılan açıklamaya göre Nijerya Hava Kuvvetlerine ait C-130 tipi bir uçak 8 Aralık’ta izinsiz şekilde Burkina Faso hava sahasına girdi ve Bobo Dioulasso’ya acil iniş yapmak zorunda kaldı.

Açıklamada bu ihlal, “toprak bütünlüğüne yönelik düşmanca bir davranış” olarak nitelendirildi. AES, uluslararası hukuk ve sivil havacılık kurallarının hiçe sayıldığını belirterek gerekli tüm güvenlik önlemlerinin alındığını vurguladı.

Burkina Faso’nun Fransız askerî varlığını ülkeden çıkarması, Wagner destekli güvenlik politikaları benimsemesi ve AES ile ortak savunma yapılanmasına yönelmesi, son dönemde bölgedeki yeni güç bloklaşmasının merkezinde yer alıyor. Bu nedenle Nijerya uçağının zorla indirilmesi, sadece bir hava sahası ihlali olarak değil, Fransa’ya yakın hükümetlerle mesafeli duran AES hattının yeni bir güç gösterisi olarak da değerlendiriliyor.

BATI AFRİKA’DA KUTUPLAŞMA DERİNLEŞİYOR

Benin’de bastırılan darbe girişimi, ardından Nijerya’nın hava operasyonu ve Burkina Faso’nun sert müdahalesi, Batı Afrika’da iki ayrı eksenin belirginleştiğini bir kez daha gösterdi:

Fransa ile iş birliğini sürdüren kıyı ülkeleri ve ECOWAS hattı

Mali, Burkina Faso ve Nijer’in oluşturduğu, Fransa etkisine karşı çıkan AES bloğu

Bölgedeki siyasi ve askerî adımlar artık yalnızca ulusal güvenlikle değil, aynı zamanda büyük güçlerin nüfuz mücadelesiyle şekilleniyor. Nijerya’nın Benin’deki gelişmelere müdahalesi ve Burkina Faso’nun hava sahasını kesin bir dille koruması, Sahel’den kıyı ülkelerine uzanan geniş bir coğrafyada yeni bir dönemin kapıda olduğunu gösteriyor.