News-1

Gündem

8 Milyar İnsanın Kimlik Bilgisi İsrail'in Elinde! Sıra Yapay Zeka Savaşında

ABD merkezli veri analiz şirketi Palantir’in İngiltere kamu kurumlarıyla yaptığı kapsamlı anlaşmalar, dijital kimlik projelerinden sağlık verilerine kadar geniş bir alanda mahremiyet, denetim ve güvenlik kaygılarını artırdı.

Eklenme: 10.12.2025 10:36:59
Bu Haberi
Paylaş

Amerikan veri analiz ve yazılım şirketi Palantir’in İngiltere’deki kamu kurumları üzerindeki etkisi giderek artıyor. PayPal’ın kurucu ortağı Peter Thiel tarafından 2003’te kurulan şirket, başlangıçta ABD’de istihbarat ve güvenlik alanında geliştirdiği yazılımlarla tanınmıştı.

Prospect dergisinin haberine göre Palantir, 2018–2025 döneminde İngiltere kamu sektörüne en fazla yapay zeka ve veri analitiği hizmeti sağlayan ikinci şirket oldu. Şirketin Bakanlıklar, yerel yönetimler ve polis teşkilatlarıyla geniş kapsamlı sözleşmelere sahip olması, mahremiyet ve şeffaflık konularında soru işaretlerini beraberinde getirdi.

DİJİTAL KİMLİK TARTIŞMASI

İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın yasa dışı çalışmayı önlemek için geliştirdiği zorunlu dijital kimlik planı, Palantir’in projeye dahil olabileceğine dair tartışmaları yeniden gündeme taşıdı.

Palantir’in İngiltere Üst Yöneticisi Louis Mosley, şirketin dijital kimlik ihalesine başvurmayacağını açıkladı. Ancak bu açıklamadan kısa süre önce hükümet, Palantir ile 1,5 milyar sterlinlik “stratejik ortaklık” anlaşması imzaladı. Mosley, aynı gün katıldığı bir podcastte şirketin kamu kurumlarıyla yaptığı anlaşmaların büyümeye devam edeceğini söylemişti.

PALANTIR VE NHS İŞBİRLİĞİ

Palantir’in İngiltere’deki en tartışmalı faaliyetlerinden biri Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) ile yaptığı projeler oldu.

Şirket, COVID-19’un ilk dönemlerinde NHS için “KOVID Veri Deposu” geliştirdi ve bu hizmeti başlangıçta ücretsiz sundu. Aralık 2020’de 23,5 milyon sterlinlik iki yıllık sözleşme imzalandı.

NHS, 2023’te yaklaşık 330 milyon sterlin değerindeki ulusal sağlık veri platformu ihalesini Palantir’in liderliğindeki konsorsiyuma verdi.

Sözleşmeler, Foxglove ve openDemocracy tarafından mahkemeye taşındı. Davalarda hasta verilerinin şeffaf olmayan yöntemlerle aktarıldığı iddia edildi ve Palantir’in gözetim, sınır politikaları ve askeri projelerdeki geçmişi gündeme getirildi.

Palantir sözcüsü ise şirketin verileri satma veya ticari ürün geliştirme amacıyla kullanamadığını, yazılımların yalnızca yetkili personelin erişimine imkan verdiğini savundu.

ŞİRKETİN ABD VE İSRAİL BAĞLANTILARI

Palantir’in ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) operasyonlarında kullanılan yazılımlara katkı sunduğu ve kişilerin cep telefonu verilerinden hareketlerinin izlenmesine olanak sağladığı ileri sürüldü.

Şirketin ayrıca New Orleans’ta yürütülen gizli bir programda polis verileri ve sosyal medya bilgilerini birleştirerek “suç tahmini” çalışmaları yaptığı öne sürülüyor. Bu projelerin ırksal önyargıları pekiştirdiği iddiaları ise kamuoyunda tepki çekti.

Palantir, 7 Ekim 2023 sonrası İsrail ile askeri operasyonlara destek amacıyla teknoloji işbirliği anlaşması yaptığını da duyurdu. Şirket yöneticileri, gelecekte Palantir yazılımının “her füze ve insansız hava aracının içinde bulunabileceğini” söyledi.

MAVEN: YAPAY ZEKA DESTEKLİ SAVAŞ PLATFORMU

ABD’nin Gazze yakınlarında kurduğu askeri koordinasyon merkezinde kullanılan sistemler arasında Palantir’in geliştirdiği “Maven” platformu da yer alıyor.

Maven, uydular, casus uçaklar, insansız hava araçları, telekomünikasyon verileri ve internet kaynaklarından bilgi toplayıp analiz ederek komutanlara ortak bir operasyon ekranı sunuyor.

ABD, Yemen, Suriye ve Irak dahil birçok bölgedeki hava saldırılarını yönlendirmek için Maven’i konuşlandırdı. Palantir, platformun geliştirilmesi için ABD ordusuyla 10 milyar dolarlık bir sözleşme imzaladı.

İsrail’in Gazze’deki saldırılarına rağmen Palantir’in 2024’ten bu yana İsrail ordusuyla yakın işbirliği yürüttüğü ve şirketin Tel Aviv ofisinin son iki yılda hızla büyüdüğü biliniyor.