Sunrise Planı: Gazze'deki Yıkım Kimin İşine Geldi?

Basına sızan belgelere göre ABD’de Donald Trump’a yakın isimlerin hazırladığı ve “Sunrise” adı verilen plan, Gazze’yi lüks turizm ve teknoloji merkezine dönüştürmeyi öngörüyor. On yıl süreceği belirtilen ve maliyeti 112 milyar dolar olarak sunulan bu yol haritası, Gazze’nin bugün içinde bulunduğu insani felaketi değil, savaş sonrası ortaya çıkan yıkımı bir “fırsat alanı” olarak görüyor.

PARAYI VEREN ŞARTI KOYUYOR

Planın finansman başlığı, ABD’nin bölgeye bakışını açıkça ortaya koyuyor. Washington’ın hibe ve borç garantileriyle projeye yön vermesi, Gazze’nin geleceğinin Filistinlilerden çok dış aktörler tarafından şekillendirilmek istendiğini gösteriyor. Belgelerde yatırımın ön şartı olarak Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması ve direniş altyapısının yok edilmesi dayatılıyor. Bu koşul, “imar” adı altında siyasi teslimiyet talebi olarak okunuyor.

YENİ REFAH: KİMİN KENTİ?

Planın merkezinde, Gazze’nin güneyinde kurulması öngörülen “Yeni Refah” adlı kent yer alıyor. Yüz binlerce kişiye ev sahipliği yapacağı iddia edilen bu yeni yerleşim, Gazze’nin yönetim merkezi olarak tasarlanıyor. Ancak Filistinli kaynaklar, bu projenin Gazze’nin demografik ve siyasi yapısını dönüştürmeyi hedeflediğini, halkın kendi toprakları üzerindeki söz hakkını zayıflatacağını vurguluyor.

LÜKS PROJELER, GERÇEK SORUNLAR

Yüksek hızlı trenler, yapay zekâ destekli enerji ağları ve sahil boyunca uzanan lüks tesisler… Sunumlarda öne çıkarılan bu başlıklar, Gazze’de devam eden abluka, işgal ve güvenlik tehdidi görmezden gelinerek servis ediliyor. Uzmanlara göre, kalıcı bir siyasi çözüm olmadan ve İsrail saldırıları sürerken böylesi projelerin hayata geçmesi mümkün değil.

TÜRKİYE’DEN NET MESAJ: GAZZE GAZZELİLERİNDİR

ABD, Türkiye, Mısır ve Katar’ın katıldığı toplantılarda da bu çelişki gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze’nin geleceğine dair en net duruşu ortaya koyarak, Gazze’nin Gazzeliler tarafından yönetilmesi gerektiğini vurguladı. Fidan, İsrail’in ateşkes ihlallerinin süreci sabote ettiğini ve ikinci aşamaya geçişi ciddi biçimde tehlikeye attığını ifade etti.

MASADA BARIŞ, SAHADA İHLAL

Öte yandan MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın Hamas heyetiyle İstanbul’da yaptığı görüşmelerde, İsrail’in ateşkesi ihlal eden adımlarının ayrıntılı biçimde ele alındığı öğrenildi. Türkiye’nin garantör ülke olarak ateşkesin uygulanması için yoğun çaba gösterdiği vurgulanırken, taraflar bağımsız Filistin Devleti hedefinin korunması konusunda yeniden mutabık kaldı.

“İMAR” MI, YENİDEN DİZAYN MI?

Ortaya çıkan tablo, ABD ve İsrail’in Gazze’ye yaklaşımında temel sorunun değişmediğini gösteriyor. Bombalarla yıkılan bir coğrafyada, halkın iradesi yok sayılarak çizilen parlak projeler, barış değil yeni gerilimlerin zeminini hazırlıyor. Gazze için gerçek çözüm; lüks yatırımlar değil, işgalin sona ermesi ve Filistinlilerin kendi geleceklerine kendilerinin karar verebilmesi olarak öne çıkıyor.