Yemen’de Dev Esir Takası: 3 Bin Kişi Serbest Kalacak

Yemen’de Aden merkezli hükümet ile Husiler (Ensarullah Hareketi), Umman’ın başkenti Maskat’ta yaklaşık iki hafta süren görüşmelerin ardından binlerce tutuklu ve esirin karşılıklı olarak serbest bırakılmasını öngören bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Anlaşma kapsamında toplamda yaklaşık 3 bin kişinin özgürlüğüne kavuşması beklenirken, sürecin bölgedeki kırılgan ateşkes ortamı açısından da kritik bir eşik olduğu belirtiliyor.

ANLAŞMA ONUNCU MÜZAKERE TURUNDA SAĞLANDI

Aden merkezli Yemen hükümetinin müzakere heyeti üyesi Macid Fadail, X hesabından yaptığı açıklamada, “Binlerce tutuklu ve kaçırılan kişinin serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varıldı” ifadelerini kullandı.

Fadail, söz konusu mutabakatın “tutuklular ve kaçırılanlar dosyasına” ilişkin onuncu müzakere turu kapsamında sağlandığını belirterek, serbest bırakılacak kişilerin tüm taraflardan ve tüm cephelerden olacağını kaydetti.

1.700 HUSİ TUTUKLUYA KARŞILIK 1.200 KİŞİ SERBEST BIRAKILACAK

Husilere bağlı Ulusal Esir İşleri Komitesi tarafından yapılan açıklamada da hükümetle büyük ölçekli bir esir takası anlaşmasının imzalandığı duyuruldu.

Açıklamaya göre anlaşma kapsamında, 1700 Husi tutukluya karşılık aralarında 7 Suudi Arabistan ve 23 Sudan vatandaşı da bulunan yaklaşık 1200 kişinin serbest bırakılması öngörülüyor. Komite, görüşmelere ev sahipliği yapan Umman yönetimine sürece sağladığı katkılardan dolayı teşekkür etti.

MASKAT GÖRÜŞMELERİ İNSANİ DOSYADA KRİTİK ROL OYNADI

Adının açıklanmasını istemeyen bir Yemen hükümeti yetkilisi, 12 Aralık’ta yaptığı açıklamada Maskat’ta Husi heyetiyle mahkum takasına ilişkin istişarelerin başladığını duyurmuştu. Umman’ın arabuluculuğu, Yemen’de uzun süredir kilitlenen insani dosyaların yeniden ele alınmasında önemli bir rol üstleniyor.

DAHA ÖNCEKİ TAKASLAR VE ESİR SAYILARI

Yemen’de Nisan 2022’den bu yana, Aden merkezli hükümet güçleri ile Eylül 2014’ten beri başkent Sana dahil birçok bölgeyi kontrol eden Husiler arasında yaklaşık 11 yıldır süren savaşta görece bir durgunluk yaşanıyor.

Nisan 2023’te taraflar, İsviçre’de yürütülen müzakerelerin ardından Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Birleşmiş Milletler’in kolaylaştırıcılığında son büyük esir değişimini gerçekleştirmiş, aralarında Suudi Arabistan ve Sudan vatandaşı Arap Koalisyonu üyelerinin de bulunduğu yaklaşık 900 kişi serbest bırakılmıştı.

Tarafların elinde tuttuğu esir ve tutukluların kesin sayısı bilinmezken, 2018 yılında İsveç’in Stockholm kentinde yapılan görüşmelerde hükümet ve Husi heyetleri 15 binden fazla tutukluya ait listeler sunmuştu. İnsan hakları kaynakları ise bu sayının 20 bin civarında olabileceğini tahmin ediyor.

SİYASİ ÇÖZÜM ÇIKMAZI VE BÖLÜNME ENDİŞESİ

Esir takası anlaşmasına rağmen Yemen’de savaşın tamamen sona erdirilmesine yönelik bölgesel ve uluslararası girişimler henüz somut bir sonuç üretmiş değil. Özellikle ülkenin güneyinde son dönemde yaşanan güvenlik gelişmeleri, Yemen’in fiilen bölünmesine ilişkin endişeleri yeniden gündeme taşıyor.